අම්මා යන අරැත නොදත් mother [සැහැසි මව]
විකිපීඩියා, නිදහස් විශ්වකෝෂය වෙතින්
පටුන |
ජීවවිද්‍යාත්මක මව
මිනිසුන් වැනි ක්ෂීරපායී සත්ව කොට්ඨාශයේ ගර්භනී කාන්තාවන් සඵල ගර්භබීජයක් ලෙස දරුවකු කුසෙහි දරාගෙන සිටියි. ජීවය සහිත වූ සඵල ගර්භබීජයකින් හෝ කළලයකින් ගර්භයක් වර්ධනය වේ.නියමිත කාලය තුළ සිදු වූ බවට උපකල්පනය කළ විට පිළිසිඳගැනීමේ සිට උපත සඳහා ප්‍රමාණවත් තරම් වර්ධනය වන තුරු ම ගර්භය කාන්තාවන්ගේ ගර්භාෂය තුළ කුසෙහි දරාගෙන සිටීම සිදු වේ.
සාමාන්‍යයෙන් ළදරුවා ඉපදුණු විගස ම ක්ෂීරණ ක්රිකයාවලිය තුළින් මව්කිරි නිපදවීම ආරම්භ වේ. මව්කිරි ළදරුවන්ගේ ප්‍රතිශක්තීකරණ පද්ධතියේ ප්රඉතිදේහ සඳහා ප්රමභවය සේම, දරුවකුගේ ජීවිතයේ මුල් වසර හෝ ඊට වඩි කාලයක් සඳහා එකම ප්රුභවය ද වේ.[2][3][4]
ජීවවිද්‍යාත්මක නොවන මව
ජීවවිද්‍යාත්මක මව හැරුණු කොට විශේෂයෙන් යම් කාන්තාවක් දරුවකු උස් මහත් කිරීමේ සමාජ භූමිකාව සපුරන්නේ නම් බොහෝ විට මව යන්න ඇයට ද භවිතා කළ හැකි ය.එනම් සාමාන්ය යෙන් දරුවෙකුගේ පියාට ජීවවිද්යාවත්මකව සම්බන්ධයක් නැති භාර්යාව අපත්යගර්යමකාරක හෝ ධාත්රීා මවකි. දරුවකුගේ පළමු මවට අමතර ව තමාට ජීවවිද්යා ත්මකව අයත් නොවන දරුවකු රැකබලාගන්නා කාන්තාවන්ට ද ඇතැම් සන්දර්භයන්හීදී "වෙනත් මව" යන යෙදුම භාවිතා වේ.
අන්වාදේශ මව
සාමාන්ය වශයෙන් ජීවවිද්යාදත්මකව දරුවන් ලැබීමට නොහැකි යුවලක, වෙනත් කාන්තාවකගේ සඵල ගර්භබීජයක කළලයක් උසුලන කාන්තාවක් අන්වාදේශ මවක් වේ.මෙලෙස ඇය තමා ජීවවිද්යා ත්මකව මව නොවන දරුවකු උසුලාගෙන සිට බිහි කරයි.
වත්මන් ප්රමජනන තාක්ෂණයේ ප්රකගමනයත් සමඟම ජීවවිද්යාටත්මක මවකගේ කාර්යතය ජන්ම මව (ගර්භබීජය සපයන්නා) සහ ගර්භණී මව (සාමාන්ය යෙන් අන්වාදේශ ලෙස හඳුන්වන ගර්භනී බව දරන්නා) අතර වෙන්කර දැක්විය හැකි ය.
සමාජයීය භූමිකාව
ඓතිහාසිකව මව්වරු දරුවන් උස් මහත් කිරීමේ මූලික භූමිකාව සපුරන ලද නමුත්, විසිවන සියවසේ සිට ඇතැම් බටහිර රටවල දරුවන් රැකබලා ගැනීමේදී පියාගේ භූමිකාවට මවට වඩා ප්රිමුඛත්වයක් හා සමාජයීය පිළිගැනීමක් ලබාදී තිබිණි. [5][6]
මාතෲත්වයේ සමාජයීය භූමිකාව හා අත්දැකීම ස්ථානීය වශයෙන් විවිධ වේ."දරුවන් සුරකිමු" සංවිධානය ලෝකයේ රටවල් පෙළගැස්වීමේදී ස්කැන්ඩිනේවියානු රටවල් දරුවන් ජනිත කිරීමට වඩාත් ප්රටවේශම් ප්රරදේශ බවත්, අප්රිැකානු අනු සහරා රටවල් ප්ර වේශම් අඩුම ස්ථාන බවත් සොයාගෙන ඇත.[7]
මෙම පෙළගැස්මේ අවසන් ස්ථාන දහයේ රටවල සිටින මවකට සාපේක්ෂ්ව, මුල් ස්ථාන දහයේ රටවල මවක් ගර්භණීභවායේදී හෝ දරු උපතේදී මියයාමේ 750 ගුණයක ප්රවවණතාවයක් පවතින බවටත්,අවසන් ස්ථාන දහයේ රටවල සිටින මවකට, පළමු උපන්දිනය උදාවීමට ප්ර‍ථම තම දරුවා මියයාම දැකීමේ 28 ගුණයක වැඩි ප්රේවණතාවයක් පවතින බවටත් මෙම අධ්ය0යනය තර්ක කරයි.
දරුවන්ගේ සංස්ලේෂක හා සංවාදාත්මක රටාවන් උද්දීපනය කිරීමට පියාට වඩා මව සුදුසු වේ.[8] ළමුන්ගේ කතාබහ සඳහා වූ දායකත්වය පිළිගැනීමට පියාට වඩා සුදුසු මවයි. [9][10][11][12] මව්වරු දරුවන්ට කතා කරන ආකාරය බොහෝ තරුණ දරුවන්ට ඔවුන්ගේ කථනය තේරුම්ගැනීමේ ප්රුයත්නවලදී පියවරුන්ට වඩා සුදුසු වේ.[9] ආචාරධර්ම මතභේද හා මාතෘත්වයේ සමාජ අර්ථයට සුවිශේෂී වෙනස්කම් මතු කරමින් 1970 වර්ෂයේ සිට කෘතිම ගැබ්ගැන්වීම් මගින් ස්වභාවික වයස් සීමාවන් ඉක්මවා ගැබ්ගැනීමට හැකියාව ලබා දී ඇත.[13][14]
කෙසේවුවත් මෙය බටහිර ලෝක ප්රවජාවගේ දැඩි නැඹුරුවක් පවතින පදවියකි. බටහිර ලෝකයෙන් පිටත කෘතිම ගැබ්ගැන්වීම සඳහා, මූලික සෞඛ්යාගරක්ෂාව, කාන්තා සෞඛ්යබය, ළදරු මරණ අවම කිරීම සහ පෝලියෝ, මැලේරියාව, බෝවන උණ වැනි තර්ජනාත්මක රෝග වළක්වාගැනීම සමඟ සංසන්දනය කළ විට, බොහෝ දුරට අඩු ප්රරමුඛතාවයක්, වැදගත්කමක් හෝ වටිනාකමක් පවතී. එසේම 1970දී පමණ කාන්තාවන්ගේ හා මව්වරුන්ගේ සමාජයීය භූමිකාව පිළිබඳ බටහිර ආකල්ප වෙනස්වීම ඇරඹිණි. ස්ත්රී්න්ට ශ්රවමහමුදාව තුළ වැඩි අවස්ථාවක් ලබාදුන් අතර, වැඩි ස්ත්රීරන් ප්රැමාණයක් පසු වයස්වලදී පළමු වරට මවක් වීම මෙහි ප්ර්තිඵලය විය. මෙම ප්ර්වණතාව 1990දී උච්ච වූ නමුත්, එතැන් සිට පියා ප්ර ධාන උපයන්නා වීමත්, මව නිවස හා දරුවන්ගේ වගකීම භරගැනීමේ සාම්ප්රදායික දැක්මට නැවත අවතීර්ණ විය. [15]
ආගමික පැතිකඩ
]
ලෝකයේ පවතින සෑම ආගමක්ම පාහේ ආගමික නීතියේ හෝ ආගමික සිදුවීම්වලදී දේවත්වාරෝපණයෙන් හෝ උත්තරීතරභාවයෙන් කටයුතු කළ මව්වරු තුළින් මවකගේ කාර්යවභාරය හා භූමිකාව නිර්වචනය කරයි. මව්වරුන්ට හා කාන්තාවන්ට සම්බන්ධ ආගමික නීති සඳහා වන නිදසුන් රාස්ජියක් පවතියි.
මව්වරුන් සම්බන්ධ ආගමික නීති හෝ ශාස්ත්රම ග්රහන්ථ පවතින මූලික ලෝක ආගම් අතර කිතුණුවන[16]්, යුදෙව්වන්[17] සහ මුස්ලිම්වරු [18] වේ. දේවත්වාරෝපණය හා උත්තරීතරභාවය සඳහා කිතුණුවන්ගේ මඩෝනා හෙවත් භාග්යුවත් මරිය මව්තුමිය, හින්දු මව් දේවතාවිය හෝ අතීත ග්රීුක ඩිමිති පිළිගැනීම නිදසුන් වේ.
සමාන පද හා පරිවර්ථන
ළදරුවකුගේ ඉතා ප්රරකට මුල්වදන "මා" වැනි ශබ්දයක් වේ. "අම්මා" යන්නට එය දක්වන ප්රුබල සම්බන්ධය මෙලොව පවතින සියළුම භාෂාවන්හි පවතියි.හුරුපුරුදු ලෙස “අම්මා” යන්නට විවිධ රටවල ව්යවවහාර වන වෙනත් වදන් මෙසේ ය.
- මම්, මමී - ඇමරිකාව, කැනඩාව, දකුණු අප්රිමකාව, පිලිපීනය, එංගලන්තයේ බටහිර මිඩ්ලන්තය
- මමා, මමී - මහා බ්රි්තාන්ය්ය, කැනඩාව, සිංගප්පූරුව, ඕස්ට්රේයලියාව, නවසීලන්තය, අයර්ලන්තය
- මා, මමී, මැමී - නෙදර්ලන්තය, අයර්ලන්තය, වේල්ස්
- මා, අම්මා, මාතා - ඉන්දියාව, ශ්රී ලංකාව
| ජන කවියා දුටු අම්මා [උපුටා ගත්තේ http://www.danuma.lk/sinhala/index.php?option=com_content&view=article&id=15801%3A2010-06-14-07-03-54&catid=97%3Aarts&Itemid=116&lang=si]] |  |
 |
 |
| 2010 මැයි 13 වෙනි බ්‍රහස්පතින්දා, 05:30 |
ජන කවියා දුටු අම්මා
ලොව ඉමිහිරි අකුරු පෙළ අම්මා ය. මෙත්තා, කරුණා, මුදිතා, උපේක්‍ෂා යන සිව් බඹ විහරණයට ආකරයද අම්මා ය.
ඒ නිසාම ඇය ගෙදර බුදුන් යන විරුදාවලියෙන් පිදුම් ලැබුවා ය.මවුපියන් මහා
බ‍්‍රහ්මයාට සමාන බවත් බුදුන් වහන්සේ පෙන්වා දුන් සේක අපේ පූර්වාචාර්ය
වරුහුද ඔවුන්මය. සිය සුළු මව් වූ ප‍්‍රජාපතී ගෝතමිය කළුරිය කළ අවස්ථාවේ
බුදු රදුන් ශී‍්‍ර දේහයට ගෞරව දැක් වූයේ කුඩා කළ වූ තන කිරෙහි මිල ගෙවාලනු
නොහැකි නිසා ය.මිනිසුන් නවසිය අනූනවයක් ම මරා ඇඟිලි කපාගත් අඟුල්මල් ගුරු
පූජාවට අඩු වූයේ එක ඇඟිල්ලකි. තමා වැදූ මව හෝ මරා එය සම්පූර්ණ කර ගනිමියි
සිතු ඇඟිලි මාල නම් තම පුතු සොයා ගියේ අම්මා ය. මළ පුතු අතේ දරා නොමළ ගෙයකින් අබ සෙව්වේද අම්මා ය “පුතේ උඹ බුදුවෙයන් ” පුතුට බුදු වන්නට විරිය දුන්නෙත් අම්මා ය.වැලක ගෙඩි වැලට බරක් නැත. එමෙන් ම කොතෙක් දරුවන් හැදුවත් අම්මාට වැඩියක් නැත. උණහපුලුවා ඉතා අවලස්සන සතෙක්, ඒත් ඌගේ පැටියා ඌට මැණිකකි. දරුවන් වෙනුවෙන් මහමෙර තරම් උසට දුක්ගිනි ඉසිලීමට අම්මා පොහොසත් ය. කිසිදා නොසිඳෙන සෙනෙහසේ උල්පත ගලන්නේ මව් හදවතිනි. “ ලොව සියලු දෙයකට ජීවය දෙන්නේ හිරු එළිය සහ අම්මා ය.” මැක්සිම් ගෝර්කී එසේ කීවේ ය. “ තොටිල්ල පදවන හස්තය ලොව ආණ්ඩු කරයි” නැපෝලියන් බොනපාට් කීවේ අම්මා ගැන සිතා ය. දාර්ශනිකයන්ට මෙන්ම කවියන් හා කලා කරුවන්ටද අම්මා ශ්‍රෙෂ්ඨ කලා කෘතියකි.දරුවන්ට අම්මා තරම්
උතුම් වස්තුවක් නැත.ඈත අතීතයේ පටන් මව හා දූ දරුවන් අතර පැවතුණේත් නොසිඳෙන
සබඳතාවයකි. ඒ පිළිබඳ කිසියම් අදහසක් පහළ කරවන සුවිශේෂ සාහිත්‍යාංගය ජන
කවිය, දරුවන් වෙනුවෙන් මව් වරු ගායනා කළ කවි වලට වඩා මව්වරු වෙනුවෙන්
දරුවන් මුවින් ගිලිහුන කවි තුළින් මේ ගැන වඩාත් හොඳින් කියැවෙයි.යම්
දරුවෙකුට ඕනෑම කරදරයක් සිදු වූ විට අම්මා සිහි වුණේ නිතැතිනි. දරුවන් කරන හැම හොඳ හෝ නරක කි‍්‍රයාවලදී පැසසුම් හෝ ගැරහුම් ලබන්නේ ද අම්මා ය.මවු කුස තුළ සිටම තමාගේ එකම ආරක්‍ෂකයා අම්මා බව දරුවෝ දනිති.කුඩා දරුවෙකුට කුසගින්නක් දැනුණ විට සොයන්නේ අම්මා ය. අම්මෙකු කිසිදාක දරුවෙකු බඩ ගින්නේ තියා නැත. තමා නිරාහාරව සිට හෝ දරුවන්ගේ කුස පිරවීම ඇයගේ සිරිතයි. අම්මා කවන
බත් කටෙහි රස සමාන කළ හැකි රසයක් ලොව නැත.කිරි මදු වැල් කිරිමදුවැල්
කිරි අම්මේඅපිත් කිරට හඬනා දරුවන් අම්මේඅනුන් දීපු බත් බඩ නොපිරෙයි
අම්මේඈත ඉඳන් මට අත වනපන් අම්මේඅම්මා අහිමි
දරුවෙකු කුසපිරෙන්නට ආහාරයක් ලැබෙන්නේ නැත. මේ එවන් දරුවෙකු නගන විලාපයකි.
මෙම කවියේ ‘කිරි’ යන වචනය අවස්ථා කිහිපයකම යෙදී ඇත. කිරි කියන කොට සිහි
වෙන්නේ අම්මා ය. අම්මෙකුට කිරි එරෙන්නේ දරුවන් නිසා ය. දරුවන්ට බඩගිනි වූ විට අඬන්නේ කිරි ඉල්ලා ය. ඒ හඬ ඇසුන අම්මා වහා දුව එන්නීය. “ අපිත් කිරට හඬනා දරුවන් අම්මේ” යනුවෙන් දරුවා කියන්නේ අම්මා තමා
ළඟට ගෙන්වා ගැනීමටය. “ අනුන් දීපු බත් බඩ නොපිරෙයි අම්මේ” යන පදයෙන් කරුණු
කිහිපයක් ගැන සිතා ගත හැකිය. අනුන් කුස පිරෙන්නට බත් නොදෙන බව එකකි, අම්මා ළඟ නැති හෙයින් කෙතෙක් කෑවත් බඩ නොපිරෙන බව තවෙකකි. අනුන් කොතෙක් කන්න දුන්නත් එය සමබර ආහාර වේලක් නොවන බව තවත් කරුණකි. ඒ නිසා අම්මා නැති මට ජීවත් වී වැඩක් නැත. අම්මා සිටින තැනකට මාවත් රැගෙන යන්න. “ ඈත ඉඳන් මට අත වනනුයේ අම්මේ” කීවේ අම්මා සිටිනා තැන සොයා ගැනීමටය.අම්මා පල්ලා අම්මා මයි අබිප්පරාඅම්මා දුන්නු බත් හැන්දයි කුසේ පුරාඅනුන් අතින් බත් නොපිරෙයි හැන්ද පුරාඅම්මේ ගෙට වඩින් බත් කන්න බඩ පුරාමේ දරුවාගේ කුසේ ඇත්තේ ද අම්මා දුන්නු බත් ය. අම්මා නැති
වූ පසු හරියමන් බත් වේලක් තවම ලැබී නැත.නෙතට විල තමයි කඳුළැලි වැගිරීමකයට
බල තමයි රස ඇති කිරිබීමමරුට බල තමයි ලෙඩ දුක් ඇතිවීමදුකට මුල තමයි වැදු
මව් නැතිවීමදරුවාට සිදුවන ලොකුම පාඩුව අම්මා අහිමිවීම බව මින් කියැවේ.ඉර පායා ඉර මුදුනට එන්ට එපාසඳ පායා සඳ මුදුනට එන්ට එපාපෑදි දියට බොර දිය එක්වෙන්න එපාඅම්මා නැති අපට බඩගිනි වෙන්න එපාඅම්මා නැති දරුවෝ කුසගින්න නොදැණේවායි ප‍්‍රර්ථනා කරති. අම්මා නැති කළ කුසගින්න දැනුණද පලක් නොවන බව දන්නා නිසා ය. ගෙදර කටයුතු වලින් වැඩි කොටසක් පැවරී ඇත්තේ අම්මා වෙතය, කැලයට ගොස් දර කඩාගෙන ඒම අම්මාගේ එක් කාර්යයකි. කැලයට ගියත් අම්මාට සිහිවෙන්නේ දරුවන් ය. එකම ගමනකින් කාර්යයන් කිහිපයක් කරගෙන එන අම්මා ගැන දරුවෙකු කී කවියකි මේ.අතට වෙරළු ඇහිඳ ගෙනේඉනට පලා නෙලා ගෙනේබරටම දර කඩා ගෙනේඑයි අම්මා විගස කිනේදුර එන කොට දුනු කෙයියා මලක් වගේළඟ එන කොට වැට කෙයියා මලක් වගේගෙට එන කොට ගෙයි ඇවිලෙන පාන වගේමගෙ අම්මා මට මානෙල් මලක් වගේදුනුකෙයියා මල, වැටකෙයියා මල, මානෙල් මල අලංකාරයෙන් හා විචිත‍්‍රත්වයෙන් පිරිපුන්ය, අගයෙන් ද ඉහළය, අම්මා ද එලෙසය, දරුවන්ගේ ජීවිතයේ අඳුර දුරුකරන පහනද අම්මා ය. සුරත් සමරකෝන් |
| අවසන් යාවත්කාලීන කිරීම 2010 ජූනි 14 වෙනි සදුදා, 12:33 |
No comments:
Post a Comment